29 Απριλίου 2013

Ιστορία Πολιτικών και Συνταγματικών Θεσμών

Του Κωνσταντίνου Δρελιώζη 

Στοιχεία μαθήματος:

-Υποχρεωτικής επιλογής
-Γ' εξάμηνο (χειμερινό) κατά το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών
-Εντάσσεται διαζευκτικά είτε στο τομέα Δημοσίου Δικαίου είτε στο τομέα Ιστορίας και Θεωρίας του Δικαίου
-2 δίωρα την εβδομάδα

Διδάσκοντες:

Γεώργιος Γεραπετρίτης
Θεοδώρα Αντωνίου

Το μάθημα στην ουσία το κάνει ο κος Γεραπετρίτης. Η κα Αντωνίου συμμετέχει μόνο στα πολύ πρώτα μαθήματα, τα οποία αφορούν κυρίως τα πρώτα ελληνικά Συντάγματα και τη πρώιμη περίοδο του νεοελληνικού κράτους.

Περιεχόμενο:

Το αντικείμενο του μαθήματος αφορά τη γέννηση και τη διαμόρφωση του συνταγματικού κράτους με έμφαση σε ιδιαίτερα σημαντικές ιστορικές φάσεις τόσο από...

...τον αγγλοσαξονικό όσο και από τον κεντροευρωπαϊκό χώρο και στην ιστορία των σύγχρονων συνταγματικών θεσμών, συμπεριλαμβανομένης και της συζήτησης για τη νέα διάσταση που προσδίδεται στην έννοια του κράτους από τη μετεξέλιξη του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την προοπτική του Ευρωπαϊκού Συντάγματος. Η διδασκαλία αναπτύσσεται σε 4 ενότητες:  

• Η Γένεση του Συνταγματικού Κράτους (η βρετανική
παράδοση και η αμερικανική επανάσταση, η συνταγματική
εμπειρία της γαλλικής επανάστασης, η μακρά πορεία προς
τη γερμανική ενοποίηση και ο θετικισμός των Γερμανών
δημοσιολόγων).  

• Η Κρίση του Συνταγματικού Κράτους (η κρίση της
κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και η άνοδος των
φασισμών, Κομμουνιστική πρόκληση, κρατικός
παρεμβατισμός, New Deal, η διαμάχη C.Schmitt και
H.Kelsen για τον φύλακα του Συντάγματος) 

• Το Μεταπολεμικό Συνταγματικό Κράτος (το «κοινωνικό
κράτος» στα μεταπολεμικά συντάγματα, ο κλονισμός του
νομικού θετικισμού και η αναβάθμιση του ρόλου των
δικαστών) 

• Το Ευρωπαϊκό Συνταγματικό Δίκαιο (ο νέος ευρωπαϊκός

χώρος για την προστασία των δικαιωμάτων, το
Ευρωπαϊκό Σύνταγμα και η νέα διάσταση του κρατικού
φαινομένου).
(από τον Οδηγό Σπουδών)

Γενικά το μάθημα είναι από εκείνα τα λίγα στα οποία τα νομικά αποκτούν μια χροιά οιονεί επιστήμης (δεδομένου ότι δεν την έχουν και τόσο στα περισσότερα μαθήματα του προγράμματος). Και αυτό επειδή εξετάζεται γενικότερα το φαινόμενο των θεσμών και του κανόνα δικαίου σε διαφορετικές εποχές, κοινωνίες και πολιτειακά συστήματα. Δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση μια βαρετή παράθεση γεγονότων αφού καταπιάνεται -ακόμα και μέσω σύγκρισης και παραλληλισμού- με τους τρόπους οργάνωσης των κοινωνιών. Τα ζητήματα μάλιστα σε κάποια σημεία εξειδικεύονται και πιάνουν συγκεκριμένα τις τρεις εξουσίες, την εκκλησία, τη διαμάχη μεταξύ θεωρητικών κ.α.

Εργασίες:

Προβλέπονται τρία είδη προαιρετικών εργασιών:
1) Ομαδικές προφορικές - μόνο παρουσιάσεις (γύρω στις 20)
2) Ομαδικές γραπτές εργασίες που δίνονται από τον διδάσκοντα σε όσους έχουν ξεμείνει από τις παρουσιάσεις (γύρω στις 10)
3) Γραπτές εργασίες που προτείνονται από το φοιτητή στο διδάσκοντα (συνήθως όταν έχουν τελειώσει και οι γραπτές που δίνει ο διδάσκων).

Προσοχή χρειάζεται τη περίοδο ανάθεσης των εργασιών, καθώς αυτή γίνεται μέσω αποστολής mail στο διδάσκοντα από την υποψήφια ομάδα με τα προτιμώμενα θέματα. Στη συνέχεια το μοίρασμα των εργασιών (το οποίο γίνεται με άγνωστα κριτήρια) ανακοινώνεται στο e class σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Έτσι είναι πιθανό πολύ γρήγορα να τελειώσουν οι παρουσιάσεις και οι γραπτές εργασίες και ο φοιτητής να μην έχει προλάβει να ενημερωθεί.

Διδασκαλία-Βιβλία:
Η διδασκάλια γίνεται ως εξής. Το μάθημα ξεκινάει με μια 20λεπτη παρουσίαση-εργασία από ομάδα φοιτητών. Κατά το υπόλοιπο της ώρας το ίδιο θέμα αναπτύσσεται ξανά και από το διδάσκοντα. Στην πράξη, η παρουσίαση κρατάει συνήθως περισσότερο από ένα 20λεπτο και δεν είναι πάντα επωφελής για το ακροατήριο. Η συνέχιση, όμως, από πλευράς Γεραπετρίτη συνήθως καλύπτει όποια κενά ή λάθη έχουν τυχόν δημιουργηθεί από τη παρουσίαση. Γενικά το ζήτημα των παρουσιάσεων είναι δίκοπο μαχαίρι, αφού από τη μία είναι καλή πρακτική για να μαθαίνουν οι φοιτητές να κάνουν εργασίες από την άλλη, όμως, θέτει εν αμφιβόλω την ποιότητα του πρώτου μισάωρου του μαθήματος.

Όσον αφορά τα βιβλία, ο διδάσκων ξεκαθαρίζει εξ αρχής πως δεν υπάρχει ανάγκη να διαβαστεί κανένα από τα συγγράμματα που διανέμονται για τις εξετάσεις. Αντίθετα, χρειάζεται σχετικά συνεπής παρακολούθηση και καλές σημειώσεις. Η εμπειρία λέει πως ούτε και αυτό είναι απολύτως απαραίτητο.

Εξετάσεις:

Εδώ είναι το ενδιαφέρον της υπόθεσης. Η εξέταση είναι αποκλειστικά προφορική. Εξετάζει μόνος του ο Γεραπετρίτης. Για αυτούς που θα κάνουν εργασία (οποιοδήποτε από τα τρία είδη) υπάρχει και η δυνατότητα προφορικής προεξέτασης κατά τη οποία γίνεται συνήθως μια ερώτηση από την εργασία και μια ερώτηση γενικότερα από την ύλη. Όσον αφορά την ερώτηση από την εργασία συνήθως ρωτάει κάτι σχετικά ψαγμένο μιας και τις διαβάζει. Η ερώτηση από τη γενική ύλη είναι επίσης κάποιες φορές κάπως πιο συγκεκριμένη. Σε κάθε περίπτωση πάντως η εξέταση γίνεται σε αρκετά χαλαρό κλίμα και δύσκολα παίρνει κανείς κάτω από 8. Επιπλέον, συνήθως δίνεται η δυνατότητα, σε όποιον θέλει, να βελτιώσει τελευταία στιγμή το βαθμό του με μια ερώτηση στην οποία αν δεν απαντήσει μπορεί και να κοπεί.

Χρήσιμα έγγραφα σημειώσεων για διάβασμα δύο ημέρες πριν την εξέταση από οριζόντιες συμβολές  συνάδελφων μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου