12 Φεβρουαρίου 2012

Σημειώσεις και Συμβουλές για τη Διοικητική Δικονομία

Της Μαρίας Καλογήρου και του Γιάννη Καμπουράκη

Ποιες διαφορές είναι ακυρωτικές και ποιες ουσίας.

Ουσίας είναι όσες δεν είναι ακυρωτικές.  Εξετάζουμε:

α. Είναι φορολογική; (1 ΚΦΔ) 
β. Είναι ασφαλιστική;  
γ. άρθρο 1 ν. 1406/83  
δ. πίνακα διαφορών ουσίας στην αρχή  του κώδικα.

Αν δεν είναι τίποτα απ’ όλα αυτά, για τις ανάγκες του μαθήματος η διαφορά θα είναι σχεδόν σίγουρα ακυρωτική.  Το ΣτΕ έχει το τεκμήριο αρμοδιότητας για ακυρωτικές (95Σ).  Εξετάζουμε τον ν. 702/77 για τις ακυρωτικές του Εφετείου. Έχετε πάντα υπόψη πως...

...αν πρόκειται για ακυρωτική του Εφετείου εφαρμόζονται οι διατάξεις του π.δ 18/89 μέσω του άρθρου 4 παρ.1 του 702/77.


Α) Η Αίτηση Ακυρώσεως

Εκτελεστές/μη εκτελεστές

Προσβάλλονται μόνο οι εκτελεστές διοικητικές πράξεις. (Όχι πχ οι βεβαιωτικές. Πρέπει να υπάρχει νέα έρευνα πραγματικών δεδομένων. Αν είναι μόνο έρευνα νομικών δεδομένων δεν προσβάλλεται παραδεκτώς, ως βεβαιωτική).

Πότε συμπροσβάλλονται πράξεις  

(σημείωση: δεν είναι τόσο SOS όσο μαρτυρά η έκταση, απλώς το υλικό υπήρχε και είπαμε να το αναρτήσουμε).

1η περίπτωση:

Τεκμαιρόμενη άρνηση μετά πάροδο τριμήνου ή άλλης προθεσμίας (σπάνιο. Οι προθεσμίες είναι συνήθως ενδεικτικές για τη Διοίκηση)- προσβάλλεται αυτοτελώς.

2η περίπτωση:

Τεκμαιρόμενη άρνηση ,όπως παραπάνω, και ρητή άρνηση. Είτε συμπροσβάλλονται (45 παρ.2 εδ.β πδ 18/89, ΚΔΔ 63 παρ. 6,7) είτε προσβάλλεται αυτοτελώς η ρητή.

3η περίπτωση:

Τεκμαιρόμενη άρνηση, περνά η προθεσμία άσκησης του ένδικου βοηθήματος και η Διοίκηση εκδίδει ρητή πράξη. Προσβάλλεται η ρητή.

4η περίπτωση:

2 ρητές πράξεις της Διοίκησης.

Α) Άμα θέλει ο ιδιώτης τις συμπροσβάλλει, εφόσον συντρέχουν και οι προυποθέσεις της συνάφειας (ΚΔΔ 122), όπως τάσσει η ΚΔΔ 124 ή όπως προκύπτει από ΚΠολΔ 218 μέσω 40 πδ 18/89. Οι δικαστές του ΣτΕ σιχαίνονται την αναλογία από ΚΔΔ. Οπότε, εφόσον οι προϋποθέσεις της συνάφειας δεν ορίζονται στο πδ 18/89, ανατρέχουμε μέσω του 40 στον ΚΠολΔ.

Β) Το δικαστήριο δεν υποχρεούται να συμπροσβάλλει (γιατί 17 παρ.3 πδ 18/89 και γενικά δεν ενεργεί ultra petita partium). 

Εκτός αν:

(1) Από την ερμηνεία του δικογράφου προκύπτει ότι ο ιδιώτης θέλει να προσβληθεί και η άλλη πράξη, οπότε το δικαστήριο ελέγχει και αυτή. 

(2) Πρόκειται για σύνθετη διοικητική πράξη, οπότε προσβάλλεται η τελική πράξη, αλλά ελέγχεται και η νομιμότητα των ενδιάμεσων. Προσβάλλονται δηλαδή και οι ενδιάμεσες. (νομολογιακά κρίθηκε). Δεν πρόκειται για παρεμπίπτοντα έλεγχο. 

(3) Αν μια πράξη προϋποθέτει έγκριση και η έγκριση προέρχεται από το ίδιο ν.π. η εγκριτική ενσωματώνεται στην εγκρινόμενη και προσβάλλεται η εγκριτική. Αν προέρχεται από άλλο ν.π. προσβάλλεται η εγκριτική μόνο.

5η περίπτωση:

Δύο διαφορετικά ένδικα βοηθήματα (ομοειδή ή ετεροειδή) είτε συνεκδικάζονται από το δικ/ριο ουσίας ΚΔΔ 125, 227 παρ.1,2 και 228, είτε τα κρατά το ΣτΕ αν πρόκειται για αίτηση ακύρωσης και προσφυγή ή αγωγή.

6η περίπτωση:

Πράξεις που στηρίζονται ή προπαρασκευάζουν την ακυρωθείσα θεωρούνται ως σιωπηρώς συμπροσβαλλόμενες και η υποχρέωση συμμόρφωσης της Διοίκησης έγκειται σε συνακύρωσή τους. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί αν η ακυρωθείσα είναι κανονιστική. Τότε η υποχρέωση συμμόρφωσης της Διοίκησης έγκειται στην ανάκληση των  ατομικών που στηρίχθηκαν σε αυτή . Η ανάκληση είναι συνέπεια συμμόρφωσης της Διοίκησης και όχι του δεδικασμένου.

Ενδικοφανής ως προϋπόθεση παραδεκτού.

Αν δεν γίνει πλήρης ενημέρωση αίρεται το απαράδεκτο. Απάντηση επί της ενδικοφανούς είναι πάντοτε εκτελεστή.

Υποχρέωση ενημέρωσης για διοικητικές προσφυγές

Μόνο για ενδικοφανείς (20 παρ. 1, 25 παρ. 1 β΄Σ) και για ειδικές διοικητικές (16 ΚΔΔιαδικασίας).  Για άτυπες (απλές και ιεραρχικές) δεν υπάρχει υποχρέωση ενημέρωσης. Αλλά ενώ αν δεν υπάρξει ενημέρωση για ενδικοφανή αίρεται το απαράδεκτο της άσκησης αίτησης ακυρώσεως, αν δεν υπάρξει  ενημέρωση για ειδική δεν υπάρχουν δικονομικές συνέπειες, παρά μόνο ευθύνη του δημοσίου για αποζημίωση. Η ευθύνη προς αποζημίωση με ΕισΝΑΚ 105 υπάρχει και στις δύο περιπτώσεις  

Προθεσμίες (46 πδ 18/89).

Προσέχουμε πολύ τις διακοπές (η προθεσμία ξαναξεκινά απ’ το μηδέν, δεν αναστέλλεται) του 46 παρ. 2.  Διακοπή για 30 μέρες (αν δεν ορίζει κάτι άλλο ο νόμος) ή έως την κοινοποίηση. Άρα αν η διοίκηση απαντήσει στις 27 μέρες, αλλά επιδώσει στις 33, η διακοπή θα είναι για 30 ημέρες.  Αναστολές λόγω διακοπών (1η Ιουλίου-15η Σεπτεμβρίου). Σε φορολογική προσφυγή οι διακοπές διαρκούν από 1η Ιουλίου μέχρι 31 Αυγούστου (ΚΔΔ 61 παρ.4)

Παραπομπές.

Έχουμε στο νου μας 12 ΚΔΔ (και όχι 11!) και 126Α ΚΔΔ από ουσίας σε ΣτΕ.  Άρθρο 34 ν. 1968/1991 και 34Α πδ 18/89 από ΣτΕ σε ουσίας. Παραπομπή από ΣτΕ σε Εφετείο μέσω 67 πδ 18/89.  Αν θέλει το ΣτΕ μπορεί να την κρατήσει λόγω σπουδαιότητας (67 παρ. 2).

Δεν γίνεται τροποποίηση στον ακυρωτικό έλεγχο.

Δικόγραφο, κοινοποιήσεις, πρόσθετοι λόγοι.  Αν δεν αντιλέξουν ακυρότητα θεραπεύεται (21 παρ. 6,61 παρ.6 και ΚΔΔ 61 παρ.6 και 114 παρ.2 εδ.γ)

Πληρεξούσιο.

Ειδικό, γενικό, παραγραφή. 5ετής παραγραφή 97 παρ. 3 ΚΠολΔ, εφαρμόζεται μέσω 40 πδ 18/89. Συνδυασμός με αποκλεισμό ερημοδικίας (28 πδ 18/89).  Η μη προσήκουσα παράσταση των διαδίκων δεν ασκεί επιρροή εφόσον έχουν γίνει οι κοινοποιήσεις και έχει προσκομισθεί το πληρεξούσιο του δικηγόρου. Το πληρεξούσιο χρειάζεται για να καλύψει την άσκηση του ένδικου βοηθήματος, δε χρειάζεται να καλύπτει και τη συζήτηση. Η συζήτηση γίνεται κανονικά (δεν υπάρχει δηλαδή κώλυμα απαραδέκτου) ακόμη κι αν έχει λήξει το πληρεξούσιο.

Αίτηση επανασυζητήσεως (27 παρ. 5 πδ 18/89).

Ως «ανωτέρα βία» νοείται οποιοσδήποτε λόγος συντρέχει στο πρόσωπο του διαδίκου ή του πληρεξούσιου ο οποίος δεν θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί και οδηγεί σε  αδυναμία παράστασης ή ενημέρωσης!

Τριτανακοπή.

Δίνουμε σημασία στο ποιος κάνει την κοινοποίηση. Στις ακυρωτικές ο εισηγητής (51 παρ.2), αλλιώς ο τρίτος δε στερείται το δικαίωμα τριτανακοπής. Αν επιδώσει άλλος, θεωρείται ότι δεν έχει γίνει η επίδοση.  Αντίθετα στις ουσίας η κοινοποίηση γίνεται με επιμέλεια του αιτούντα.  114 παρ. 1 ΚΔΔ σε συνδυασμό με 106 παρ. 2 ΚΔΔ.


Β) Διαφορές Ουσίας

Προσφυγή

Μόνο ατομική διοικητική πράξη.  Δυνατή και η τροποποίηση της πράξης.

Αγωγή.

Γενικά όταν ζητάμε χρήματα. Σημαντικό ότι αν πρόκειται για αξίωση φορολογικού περιεχομένου η αγωγή είναι απαράδεκτη (71 παρ. 4 ΚΔΔ) και απαιτείται προσφυγή.  Είναι απαράδεκτη άσκηση δεύτερης αγωγής με το ίδιο αντικείμενο- 76 παρ. 1 ΚΔΔ (για την έννοια του αντικειμένου βλέπε Πολική Δικονομία). Είναι παραδεκτή αν η πρώτη απορρίφθηκε για τυπικούς λόγους (παρ.2).

Παραγραφή αξιώσεων του Δημοσίου

Οι αξιώσεις κατά του Δημοσίου παραγράφονται σε 5 έτη.(ΚΔΛ 94)

Η παραγραφή τους λαμβάνεται αυτεπαγγέλτως υπόψη από το δικαστήριο (Κώδικας Δημοσίου Λογιστικού 94)

Χρηματικές Αξιώσεις κατά του Δημοσίου που βεβαιώθηκαν με δικαστική απόφαση παραγράφονται σε 5 έτη από την τελεσιδικία της απόφασης.

Χρηματικές Αξιώσεις υπέρ του Δημοσίου που βεβαιώθηκαν με  δικαστική απόφαση παραγράφονται σε 20 έτη από τη λήξη του οικονομικού έτους στο οποίο βεβαιώθηκαν στο ταμείο δημοσίων εσόδων.

Διοικητικές Συμβάσεις

Δημιουργούν διαφορές ουσίας (ν.1406/1983 παρ.2 περ ι’ και ΚΔΔ6 παρ.2α) που υπάγονται στο Διοικητικό Εφετείο.

Πράξεις που αποτελούν συμβατικό όρο ή έχουν ως νόμιμη αιτία τους συμβατικό όρο δημιουργούν διαφορές ουσίας.

Πράξεις που σχετίζονται μεν με τη σύμβαση, αλλά δεν αποτελούν όρο της, ούτε βρίσκουν σε αυτή την αιτία τους, είναι μονομερείς διοικητικές πράξεις (αποσπαστές-actes détachables). Για παράδειγμα, η πρόσκληση σε διαγωνισμό, η κατακύρωση κλπ. Δημιουργούν ακυρωτικές διαφορές.

Ανακοπή εκτελέσεως. 216 επ. ΚΔΔ.

Όλες οι πράξεις εκτέλεσης προσβάλλονται με ανακοπή. Στην ανακοπή μπορείς να προβάλλεις λόγους ουσίας μόνο αν το πρώτο ένδικο βοήθημα ήταν αίτηση ακύρωσης. Αν η διαφορά είναι ουσίας και προσβάλλεται με προσφυγή, τότε δεν γίνεται επίκληση λόγων ουσίας (224 παρ. 4 ΚΔΔ). Γενικά το σκεπτικό είναι να μπορείς να προβάλλεις μια μόνο φορά λόγους ουσίας.

Προσωρινή δικαστική προστασία. 200 επ ΚΔΔ.

Κυρίως αναστολή και προσωρινή επιδίκαση απαίτησης. Επί παραλείψεων δε γίνεται αναστολή εκτέλεσης. Εξαίρεση οι νόθες αρνητικές πράξεις (πχ άρνηση χορήγησης άδειας που χορηγείται τα τελευταία δέκα χρόνια) που ισοδυναμούν με θετικές απαγορεύσεις.

2 σχόλια:

  1. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. συγγνωμη σε ποιον πινακα στην αρχη του κωδικα αναφέρεστε?

    ΑπάντησηΔιαγραφή